मास्टर साब !

घामका कलिला पाइला टेक्दै

विद्यालय आइपुगेका यी बालबालिकालाई

के सिकाउनु भएको छ तपाईंले ?

सिकाउनुस् – जीवनको लय

जसलाई गाउँदै यी बालबालिकाहरु

गर्न सक्नेछन् दु:खका उकाली ओराली

कोरिदिनुस् – शिक्षाको गोरेटो

बाँकी बाटो आफैँ बनाउँदै

जुनकिरी झैं आफ्नै उज्यालोमा

एकदिन यिनीहरू

पुग्नेछन् सफलताको सगरमाथा

कलिला गोडाहरु हिंँड्ने क्रममा लड्लान्,

आफ्नै बलमा उठ्न सिकाउनुस्

हजार पटक लडेर पनि आफैं उठेपछि

यिनीहरू उभिनेछन् पहरामा उभिएको रुख झैं

खुकुरी र बन्दुक चलाउन होइन

सिकाउनुस् चट्टानी छाती थाप्न

देशलाई परेको बेला ढाल बनेर

यिनीहरूले नै बचाउनेछन् देश

मास्टर साब, के सिकाउँदै हुनुहुन्छ यिनीहरूलाई ?

लैला मजनुको प्रेमकथा या अमर सहिदको जीवनगाथा ?

सुनाउनुस् सहिदका कथा

सिकाउनुस् नेपाली गाउँका भाका

सुनाउनुस् हिमालको कथा

जो पहाडलाई औधी प्रेम गर्छ

-सुनाउनुस् पहाडको कथा

जसले तराईलाई छातीमा टाँस्छ

-सुनाउनुस् तराईको कथा

जो शिरमा सगरमाथा लिएर दसगजामा उभिन्छ ।

मास्टर साब,

यी कलिला बालकलाई विभाजनको धर्म नसिकाउनुस्

असहिष्णुताको जात व्यवस्था नसिकाउनुस्

राजनीतिको अंकगणित नसिकाउनुस् ।

घामका कलिला पाइला टेक्दै

विद्यालय आइपुगेका यी

बालबालिकालाई राष्ट्रगान सिकाउनुस्

राष्ट्रिय झन्डाको रंग चिनाउनुस्

स्वाभिमानी नेपाली बनाउनुस्

एकदिन समय आउनेछ-

उनीहरूले नै यो देश बनाउने छन्

यिनिहरुले नै यो देश बचाउने छन् ।

——————————————

हाल: आबुधाबी, युएई

 

 

यी आँखाका दृष्टिहरू धुमिल हुनुपूर्व

लेखीसक्नुछ

भर्खरै जन्मेका छोरीहरूका लागि पुत्रीशिक्षा

सच्चाइसक्नुछ

पाखण्डी पण्डितहरूले चतुर्‍याइँपूर्वक बङ्गाएका शास्त्रहरू

पुनर्लेखन गर्नुछ

विभेदकारी शास्त्र, मिथक र उखानहरू ।

यी हात- पाउहरू नगल्दै

खुर्केर फाल्नुछ

उनीहरू तातेताते गर्दै हिँड्ने यी बाटाहरूमा

विभेदले जमेको चिप्लो काइ

र बिछ्याउनुछ

चौडा र समानान्तर इट्टाहरू ।

वाक्य बस्नुभन्दा पहिल्यै

पढाउनुछ किशोरीहरूलाई

कसरी खेलिदै आएको छ इतिहासमा

रगत,सत्ता र शरीर-राजनीतिको फोहोरी खेल

बुझाउनुछ

योगमायाका जलसमाधीको रहस्य

सीताको अग्निपरीक्षाको राजनीति

द्रौपदीलाई जुवाको दाउमा राख्ने पुरुषत्वको अनुहार

पुलिङ्गी `सुपेरियरिटी कम्प्लेक्स´को समाजशास्त्र ।

यो देहबाट दम छुट्नुभन्दा पहिल्यै

हेर्न सिकाउनुछ

लक्ष्मणरेखा बाहिरको संसार

टेक्न सिकाउनुछ

आफ्नै पैतालाले आफ्नै धर्ती

नाप्न लगाउनुछ

स्व-अस्तित्व र आत्मसम्मानको आयतन

नाच्न लगाउनुछ

स्वतन्त्रताको नयाँ सङ्गीतमा साकेला

र नाघ्न लगाउनुछ

अंशबन्डामा दिएको आधा आकाश ।

नौलो पुस्ताको प्रभात हुनुपूर्व

बढारेर सक्नुछ

धर्म र आडम्बरी संस्कृतिले बढार्दै-बढार्दै

नारीको सारीमा ल्याएर थुपारेको

सङ्कीर्ण संस्कार र सोचको काउसो

र बसाल्नुछ नारीमैत्री बस्ती

जहाँ पढ्न जान छाडेर

लड्न जान वाध्य हुनेछैनन् हाम्रा छोरीहरू !

 

 

रामेश्वर –

यदि बन्दीगृहको पर्खाल भत्काएर निस्कियो भने

के गर्ला सिङ्गदरबारको मुलगेटमा उभिएर ?

उत्पीडनकाे दलदलमा फसेकाे बिर्खे दमाई

लगाउँदो हो दबिएको आक्रोस ओकलेर मुक्तिको नारा !

अहाे ! कस्तो बन्ला उसकाे हुलिया

जङ्गबहादुरको सालिक अगाडि उभिँदा ?

र कस्तो बनाउला बहुला काजीले

क्यानभासमा दमन थारूकाे तस्बिर ?

कहिले फेरिएला –

युद्धले क्षतविक्षत बनाएकाे मेराे देशकाे आवरण ?

रामेश्वर –

शिक्षक बन्यो भने-

कसरी पढाउँदो हो पाठशालामा देशको च्याप्टर ?

कसरी खोज्दो हो-

खप्पर जत्र‍ो ग्लोबमा आफु हराएको मानचित्र ?

सायद-

ऊ शिक्षकभन्दा ज्यादा चकको धुलो

र आफैँलाई मेटिरहने डस्टर बन्दो हो ।

हिमालमा नुनको भारि बोक्ने दोर्जे दाइ

हिउँको ऐना हेरेर किन बर्बराउँछन् देश सम्झेर ?

रामविलास भैया –

मधेसको फाँटबाट सहर पसे भने

के संवाद गर्लान् पृथ्वीनारायणको सालिकसँग ?

कसरी बताउलान् आफ्नो माटोको गन्धलाई ?

म पनि यहि जमिनको भुमिपुत्र हुँ भनेर

कसरी दिन्छन् होला तपशिलमा बिसे नगर्चिको बयान ?

( त्याे दिन कति सजिलै भत्किँदा हुन्

साशकका सालिकहरू । )

के गर्लिन् पहाडकी साँईली भाउजू

आँखै अगाडि छातीमा पहिरो गयो भने ?

कसरी मन थामेर बस्दी हुन्

दाइजो नदिएकै निहुँमा छोरी मरिन् भने

के गर्दि हुन् तराईकी फूलमति दिदी ?

सरकार !

एकदिन उनीहरूको चरचरि फुटेको-

रित्तो पैतालाले थानकोट टेके भने ?

कस्तो हुँदो हो यो देशको अनुहार ?

अब हेर्नू छ-

बलिया काँधमा राखेर कसरी बनाउँदा हुन्

सफेद कागजमा आमाको मुटुजस्तो देश

कसरी फुलाउँदा हुन् बारुदमाथि गुँरास ?

कसरी रङ्गाउँदा हुन् विधवा नारीले उजाड बगरजस्ताे सिउँदाे ?

कसरी सुस्ताउँदै बग्दाे हाे सहिदकाे रगत मिसएकाे तम्म‍ोर नदी ?

जब जब देख्छु आमाको अनुहार

मलाई देशजस्तै लाग्छ ।

…………………………………..

रामेछाप, नेपाल